Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Flora Batava

Spermoedia clavus - Moederkoorn, Spoor, Roggespoor

Afbeelding.

a: roggenaar
b: aangetaste zaadkorrel
c: top van een aangetaste zaadkorrel

Groeiplaatsen.

Ontwikkelt zich in vochtige zomers, op de korrels van Rogge en andere graangewassen en grassen.

Geneeskundig Gebruik en Eigenschappen.

De vergiftige eigenschappen van dit gewas, en van de zaadkorrel, waarop het groeit, zijn breedvoerig beschreven in onze Noord-Nederlandsche vergiftige Gewassen (*), Amsterdam bij Sulpke, tweede uitg. p. 38, 41. Als geneesmiddel is het tot opwekking der weeën zeer belangrijk ($), en wordt onder den naam van Secale cornutum, Clavus , Clavus secalis aangewend.

<<Noot Luc: (*)Miquel, FAW: De Noord-Nederlandsche vergiftige gewassen, Amsterdam 1838; De schrijver heeft het daarin over de kriebelziekte: "Men heeft het moederkoorn altijd voor zeer nadeelig gehouden, en reeds vroeg als oorzaak van eene eigendommelijke, vooral in tijden van hongersnood, algemeen heerschende volksziekte, de kriebelziekte, Raphania, gehouden. Weldra schijnt men ook deszelfs krachtige werking op de vrouwelijke geslachtsdeelen, als een weeënverwekkend middel erkend en algemeen aangewend te hebben. Wie hierover iets breedvoeriger lezen wil, die neme de bekroonde Verhandeling van den Heer Galama over dit onderwerp ter hand.

De kriebelziekte schijnt bepaaldelijk de zenuwen aan te doen, en is eene inderdaad verschrikkelijke ziekte. In 1596 was zij bijkans over geheel Europa verspreid, en alleen in het departement Sologne stierven er 8000 menschen aan. Het eerst werd dezelve in Hessen in 1577 opgemerkt, naderhand bij herhaling in Duitschland, Zweden en Boheme. De naam is afkomstig van het eigenaardige jeuken in de voeten, waarmede de ziekte begint. Hierbij voegen zich algemeene hevige toevallen, pijnen, soms zelfs zag men door koudvuur het kniegewricht aangedaan, en het been versterven." Bron: http://books.google.be/books?id=GMMnAAAAYAAJ
De kriebelziekte werd vroeger ook Sint-Antoniusvuur genoemd, nu ergotisme. Moederkoren is de basisstof voor de synthese van LSD.
($) De naam moederkoren is dan ook van dit gebruik afgeleid. De actieve, antihemoragische stof, ergometrine, wordt heden gesynthetiseerd en gebruikt om bloedverlies na de bevalling tegen te gaan, doordat ze de bloedvaten in de baarmoeder doen samentrekken.Een ander alkaloid, ergotamine, wordt gebruikt bij migraine.>>