Beginpagina van Plantaardigheden.nl
 

Leeswerk.nl
Plantenboeken opengelegd

Sitemap
Index

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten

Leesmaar.nl
Dodoens en andere bijzondere boeken

Flora Batava

Deel Uitgave Plant Alfabetisch
1 1800 1 - 80 Alf.
2 1807 81 - 160 Alf.
3 1814 161 - 240 Alf.
4 1822 241 - 320 Alf.
5 1828 321 - 400 Alf.
6 1832 401 - 480 Alf.
7 1836 481 - 560 Alf.
8 1844 561 - 640 Alf.
9 1846 641 - 720 Alf.
10 1849 721 - 800 Alf.
11 1853 801 - 880 Alf.
12 1865 881 - 960 Alf.
13 1868 961 - 1040 Alf.
14 1872 1041 - 1120 Alf.
15 1877 1121 - 1200 Alf.
16 1881 1201 - 1280 Alf.
17 1885 1281 - 1360 Alf.
18 1889 1361 - 1440 Alf.
19 1893 1441 - 1520 Alf.
20 1898 1551 - 1600 Alf.
21 1901 1601 - 1680 Alf.
22 1906 1681 - 1760 Alf.
23 1911 1761 - 1840 Alf.
24 1915 1841 - 1920 Alf.
25 1920 1921 - 2000 Alf.
26 1924 2001 - 2080 Alf.
27 1930 2081 - 2160 Alf.
28 1934 2161 - 2240 Alf.
       
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Bijgewerkt
21-02-2015

«   Flora Batava   Zie de volgende pagina »

Plaat 588 in Deel VIII

Huidige botanische naam Oude naam, kenmerken, groeiplaatsen, huishoudelijk gebruik rond 1844

Hedera helix

Klimop

Overzicht Hedera helix op deze site

Foto's Hedera helix op internet

Hedera helix bij Kurt Stueber Gruppe Max Planck IZ

Hedera helix in Plantago PlantIndex

Hedera helix - Gemeene Klimop

Afbeelding.

a: gesloten bloem
b: geopende bloem
c: bevruchte bloem

Groeiplaatsen.

Veel aan oude muren en tegen boomstammen, vooral in oude bosschen. Algemeen door het gansche land.

Huishoudelijk Gebruik.

De plant bedekt op de zekerste wijze hooge muren en daken, waaraan zij door hare indringende zijworteltjes zich vast hecht, zonder eenig steunsel te behoeven, waardoor men eene altoos, ook in de winter donker groene bedekking verkrijgt. Alleen bij zeer strenge vorst, zoo als die van 1838, verliest zij hare bladen. Zij klimt ook gereedelijk op tegen boomen tot in de hooge takken, maar wast daar ten koste der boomen, van wier sappen zij teert.($) In plaatsen, waar zich slangen onthouden, vindt men deze veel in oude klimop; Mattuschka. De plant kan tot looijen dienen, (Gleditsch); geslepen messen, over dit hout gestreken, verkrijgen weder een nieuwen glans: volgens Linn. Fl. Suec. zou dit bepaaldelijk het wortelhout doen. In meer zuidelijke landen komt, volgens Matt. uit het hout door insnijding eene gom voort. (*) Ik heb dit echter aan een zware klimop te vergeefs beproefd, hetgeen zeker aan ons klimaat is toe te schrijven. Deze gom is harsachtig, en kan ook als wondmiddel dienen, en neemt volgens Miller roode vlekken weg uit het aangezicht. De bladen, in azijn geweekt, zouden met nut op likdoorns kunnen gelegd worden; Mattuschka.
De bladen worden alleen door paarden en schapen, maar door geen ander vee gebruikt, L. Pan Suec. Het vermeerdert inzonderheid de melk der schapen op een tijd, dat er weinig ander groen voeder voorhanden is. De bessen worden zeer gezocht door de vogels. Matt.

<<Noot Luc: ($) Deze bewering bestaat nog steeds in het hoofd van velen. Maar de klimop parasiteert, noch wurgt bomen.
(*) Dit is het zogenaamde gummi hederae dat vroeger in de apotheken gebruikt werd. Het kwam voornamelijk uit 'Oost-Indië', maar het zou ook in de Provence of in Italië geoogst geworden zijn. Het gebruik van die gom wordt in een aantal oude werken vermeld, zoals deze: "Daar vloeit in de warme Landen ook een harsagtige gom door insnijding uit de Klim-op ; Veil-Gom (Gummi Hederae) genoemt: Dezelve moet, als hij opregt is, in traanen of kleine stukjes, en geel- of bruinagtig-rood, droog, hard en doorschijnend zijn, en een scherpe specerijagtigen smaak, en aangenaame balsamijken reuk hebben, inzonderheid wanneer ze op het vuur geworpen word; ze is afvaagend en wondheelend, en word gepreezen, om de gezweeren op te droogen: Men gebruikt ze meest in pleisters. Ook heeft ze haar gebruik in de vernissen der Schilders en Verlakkers." Noel Chomel, 'Algemeen huishoudelijk-, natuur-, zedekundig-, en konst- woordenboek' 2de druk, Leyden 1778, Deel 3, p 1523. Te vinden op: http://objects.library.uu.nl/reader/ftxt.php?obj=1874-35354&format=0&pagenum=330
Het blijft echter de vraag over welke exotische soort klimop men het hier heeft. In het Grieks noemde men die Chrysocarpos, omdat de bessen goudkleurig (eigenlijk: geel) zijn. Maar ook 'Hedera poetica' van C. Bauhin of 'Hedera Dionysias' worden als benaming gebruikt. Het bestaan van de gom wordt zelfs door Plinius de Oudere vermeld in zijn Naturalis Historia (Boek 24 Cap. 47) uit het jaar 77. Hij verwijst naar het gebruik bij tandbederf. In Boek 16 Cap. 62 heeft hij het over de 20 soorten klimop. http://perseus.uchicago.edu/perseus-cgi/citequery3.pl?dbname=PerseusLatinTexts&query=Plin.%20Nat.&getid=1 Een variëteit van Hedera helix met gele bessen wordt 'poetica' genoemd.>>

Dit boek maakt deel uit van www.biolib.de de virtuele biologische vakbibliotheek.
© Kurt Stueber, 2007. Dit boek is beschermd door de GNU Free Document License. Deze licentie staat privé en commercieel gebruik toe onder de voorwaarden van de GNU Free Document License. Als delen of afbeeldingen worden gebruikt, verzoeken wij u om www.BioLib.de op te nemen als de bron van de gegevens. Voor hogere resoluties dient u de eigenaar van het origineel te contacteren: Wageningen UR Library Special Collections, speccoll.library@wur.nl, Tel: +31 317 482701, Fax: +31 317 484761

^Naar het begin van deze pagina